BRZEZIE NAD ODRĄ
  • Historia
    • Historia wsi Brzezie
    • Historia szkoły
    • Historia kościoła
  • Wydarzenia
  • Artykuły
  • Archiwum
    • 1993
    • 1994
    • 1995
    • 1996
    • 1997
    • 1998
    • 1999
    • 2000
    • 2001
    • 2002
    • 2003
    • 2004
    • 2005
    • 2006
    • 2007
    • 2008
    • 2009
    • 2010
    • 2011
  • Kamienie Graniczne Brzezia
  • Galeria
  • Kontakt
25 września 1994

Dzieje Brzezia

Dzieje Brzezia
25 września 1994

Brzezie ” położone jest o pięć kilometrów na wschód od Raciborza, od najdawniejszych czasów nazywane jest Brzeza lub Brzesa. Nazwa pochodzi od brzegu albo lepiej powiedziawszy od brzozy, względnie brzeziny. W skład Brzezia, podobnie jak i innych w tym czasie miejscowości, wchodziło wiele majątków.

O tym, że starodawne osiedla w okolicach Raciborza istniały już w okresie prehistorii dowiódł przed 9 laty, na podstawie znalezisk, podpułkownik R. Stockel w 45 przekazie o Przeszłości Śląska. Na tej zasadzie mamy więc do czynienia z dowodem poświadczonym.

W średniowieczu szczególne przywileje świadczono miastom, które stanowiły rezydencje książęce Miasta te nabierały większego znaczenia. Do takich miast na Dolnym Śląsku należały: Wrocław, Głogów, Legnica. Na Górnym Śląsku – Racibórz i Opole. Szczególnego znaczenia dodawały miastom fundacje kościelne: we Wrocławiu naczelny konwikt, Katedra, w pozostałych osadach zaś powstawały fundacje kolegiatu, które zakładali pobożni książęta w celu odprawiania jak najbardziej uroczystych nabożeństw. W Opolu założono 15 fundacji (przytułków) dla kanoników, w prałatury proboszcza, archidiakona, dziekana, kustosza i 11 miejsc dla wikariuszy.

Proboszcz pobierał pieniądze z 22 wsi oraz dziesięcinę z 36 wiosek. Ostatnią (dziesięcinę) dawało również Brzezie i Nieboczowy, ponieważ probostwo w Opolu istniało już w 1240 roku i zaraz na początku sięgało takie dochody wnioskować można, że dwie wymienione wioski posiadały stary rodowód.

W 1313 roku jako posiadacza Brzezia wymienia się rycerza Andka (kwietnia, kiedy książę Lestko (Leszek) wyposaża swoją siostrę Ufemię do klasztoru panien w Raciborzu, występuje on jako świadek. Występuje również jako świadek przy zakupie Benkowie (Bieńkowie) istnieje również kopia zaświadczenia z 1324 roku dotycząca sołectwa w Darkowicach Nazwiska świadków w odpisie tego dokumentu zostały niekształcone tak, że nasz Sandko określony został jako zarządzający zarządca Brzezia.

W roku 1351 Benkowice sprzedane zostają klasztorowi panien, co potwierdza książę Mikołaj – tu jako świadka wymienia się już Tomasza von resa.

Ważnym dla historii istniejącej już wówczas parafii jest oryginał dokumentu znajdujący się w archiwum magistratu, w którym książę an II w dniu 17 sierpnia 1383r. potwierdza, ze Hensel von Reinchewalde odsprzedał sołectwo w Brzeziu Stanisławowi von Breza za 150 praskich larek (w przeliczeniu na polskie grosze – marka równa 48 groszy). W skład sołectwa wchodziła restauracja, młyn, łąka. W kosztach sprzedaży uwzględniono również trzecią część opłat sądowych

W dokumencie tym wymienia się również uprawnienia dla sołtysa. Sołtys, a nie kto inny, posiada prawo do budowy młyna. Jeżeli wieśniak sprzeda rolę winien dokonać transakcji w obecności sołtysa i wpłacić na jego konto 1 grosz. Właściciel sołectwa jest zobowiązany sołtysowi w Brzeziu dostarczyć 10 miarek (miarka = 112 korca) żyta i owsa w formie dziesięciny Sołtys może również wypasać swoje bydło – woły, krowy, owce na brzeskich polach gdziekolwiek chce, w zamian zaś za przywileje musi służyć księciu kuszą, kiedykolwiek tylko książę zażąda.

Dokument ten opatrzony jest piękną, interesującą pieczęcią rycerską księcia, która zawieszona jest na zielonym jedwabiu. Hełm nosi poroże, na piersi widać tarczę z orłem, prawa ręka trzyma miecz, którego pochwa zwisa z konia. Napis mimiskuły brzmi: Sig. Johannis dei gratia opavie et rathiborie ducis (pieczęć Jana z bożej łaski księcia Opawy i Raciborza – od tłum.). Odwrotna strona pieczęci pokazuje orła z rozwartymi skrzydłami z napisem: S. johif oppavie et ratiborie ducis (pieczęć Jan wodza Opawy i Raciborza – od tłum.). Uwagę zwraca niejednolitość w pisowni nazwy Racibórz: e w starych dokumentach pisano również jako ae. Tę samą pieczęć książęcą spotykamy na dokumencie sporządzonym w Rudach w roku 1408

W dokumencie z 1420 roku tenże książę oświadcza, że dobroczynny Peschke (Piotr) z Brzezia przekazuje swojemu synowi Petrassin (Piotrusiowi – od tłum.) połowę znajdującego się w Brzeziu majątku, a po jego śmierci i po śmierci jego żony, przekazuje również drugą połowę majątku.

Na książęcym dokumencie z 8 marca 1456 roku widnieje nazwisko świadka – Mikołaj Pirnozek z Brzezia.

W latach 1472-82 występuje Maciej z Brzezia, a w ostatnio wymienionym roku również jego syn Wojtek.

Obecnie występuje ród rycerski Trach, który otrzymał przydomek od swej posiadłości, a następnie w linii bocznej przybrał przydomek Burkau.

Jan Trach nosi przydomek zgodnie z ówczesnym zwyczajem, częściej jednak nazywany bywa Janem z Brzezia.

21 kwietnia 1499 roku Jan i Piotr z Brzezia swoje uprawnienia nad Bogunicami, które odziedziczyli po swej matce, odsprzedają za 70 guldenów trzem siostrom zakonnym z Raciborza, wśród których znajdowała się także ich rodzona siostra Jadwiga.

25 lutego 1501 roku księżna Magdalena i je syn Mikołaj oświadczają, że Piotr z Brzezia zeznał przez nimi, iż od swego brata Jana otrzymał pełną gratyfikację w zamian za przynależny mu majątek po ojcu i matce w Brzeziu.

Poprzedni wpisChronologia dat właścicieli BrzeziaNastępny wpis Nr 12/1993 (Rok II, NR 5) BRZESKI PARAFIANIN

Klucze

historia miejsca Osoby

Kategorie

  • 1993
  • 1994
  • 1995
  • 1996
  • 1997
  • 1998
  • 1999
  • 2000
  • 2001
  • 2002
  • 2003
  • 2004
  • 2005
  • 2006
  • 2007
  • 2008
  • 2009
  • 2010
  • 2011
  • Archiwum
  • Artykuły
  • Bez kategorii
  • Galeria
  • Kamienie Graniczne Brzezia

Kategorie

Klucze

historia miejsca Osoby
Wykonanie R-Media 2020

Brzezie nad Odrą

Kontakt:

Ireneusz Burek

ireneusz@raciborz.com.pl