Na wstępie należy wyjaśnić strukturę zabudowy naszej miejscowości. Brzezie, jako wieś książęca, datowane jest na rok 1223, gdzie w dokumencie darowania Brzezia – wraz z innymi wioskami – przez księcia Kazimierza (1179 – 1230) klasztorowi premonstratensek w Rybniku znalazło uznanie w oczach biskupa Wawrzyńca, co świadczy o znacznej wartości poczynionej darowizny. Brzezie wymienione w tym dokumencie zapisano jako „Villa de Breze”, dosłownie „wieś z Brzezia” . Takie określenie zastosowano jedynie dla Brzezia dla oznaczenia większego obszaru, być może zespołu leśnego z brzozami, którego częścią składową była wspomniana wieś.
Wieś w kolejnych czasach historycznego ciągu, jest w posiadaniu różnych właścicieli, by w końcu od 1727 roku stać się własnością miasta Raciborza.
W opracowaniu Leopolda Musioła „Brzezie rys historyczny gmina – parafia” z 1952 roku, znajdujemy wyjaśnienie co, należy rozumieć pod pojęciem obwodu gminnego Brzezia, wymieniając przysiółki należące do wymienionej gminy. Oprócz Dworu – siedziby właścicieli Brzezia, Wsi – skupionej w bezpośrednim otoczeniu kościoła wymienia się wyodrębnione skupiska zabudowy m. in. Dębicz, Doły, Kotucz, Lukasyna. Wcześniej, bo w czasach panowania piastów raciborskich, być może już z czasów istnienia Grodów Słowiańskich na Ostrogu i Lubomi, na terenie wsi znajdowało się osiedle służby zamkowej, które przyjęło nazwę Pogwizdów.
Powoli znikają wydzielone skupiska ludności przez powstawanie kolejnych skupisk – przysiółków, co w końcu spowoduje jednolitą strukturę zabudowy dzisiejszej dzielnicy Raciborza.
Na proces zanikania wyodrębnionych przysiółków nie mamy wpływu, jednak istnienie zintegrowanej grupy gospodarstw jest z wielu względów pożądane. Plaga włamań do mieszkań, nieszczęśliwe wypadki, choroba i wiele innych życiowych sytuacji, łatwiej jest rozwiązywać wspólnie, we wspólnocie w ramach przysiółka. Znane jest powiedzonko, „najlepszym zabezpieczeniem przed złodziejami, jest dobry sąsiad”. Ludność w przysiółku żyje własnym życiem, prawie w każdym przysiółku jest kapliczka lub krzyż przydrożny.
Nazwy pierwotnych przysiółków, jak i tych nowo powstałych, należy utrwalać z uwagi na łatwość lokalizacji własnego miejsca zamieszkania w rozległym terenie zabudowy Brzezia, dzielnicy Raciborza.
Dębicz
Jak już wspomniano przysiółek Dębicz jest jednym ze starszych skupisk ludności Brzezia, którego nazwa pochodzi od Dębów, które w ówczesnych czasach rosły na tym terenie. Nazwy pochodzące od dębów w tym rejonie spotykamy też w postaci Dąbek, Dambina.
W okresie I wojny światowej w rejonie drogi do Kobyli znajdowała się „Rajdbana”, co było odzwierciedleniem istniejącego w tym rejonie poligonu dla licznej kawalerii skoszarowanej w Raciborzu. Suche, piaszczyste podłoże doskonałe nadawało się do odbywania ćwiczeń jazdy konnej i „fechtunku”.
Struktura zabudowy ma charakter liniowy – wzdłuż istniejącej drogi. Nieżyjący już dziś p. Wilchelm Mraczny opowiadał, że jako dziecko doskonale rozróżniał po mundurach różne rodzaje kawalerii. Wymownie podkreślał, iż Dębicz to teren zabudowy do obecnej ul. Rybnickiej, po prawej stronie tej drogi z restauracją u „Mrożka”, do torów.
Powstała po I wojnie światowej zabudowa to już Lukasyna, o czym napiszemy innym razem. Na Dębiczu wokół kapliczki św. Józefa odbywały się modlitwy za zmarłych członków społeczności przysiółka, dzwoniono sygnaturką na kapliczce oznajmiając śmierć mieszkańca. Dzwoniono również na Anioł Pański. Przy kapliczce odbywały się też modły w wypadkach klęski, suszy czy długotrwałych deszczów.
Kobylska
Jednym z nowszych przysiółków Brzezia, jest skupisko zabudowań przy ul. Rybnickiej, w kierunku Kobyli.
W roku 1953, w okresie prosperity zakładu Ema – Centra, za czasów kierowania zakładem przez dyrektora Emanuela Gorpiela, zastępcy Stanisława Jaskulskiego i głównego technologa p. Zubika, podjęto decyzję o wybudowaniu
budynków mieszkalnych dla pracowników zakładu.
W roku 1963 jako technolog w zakładzie, został zatrudniony mgr inż. Rudolf Liszka, który zamieszkał w jednym z dwóch istniejących już bloków mieszkalnych. Wybudowano następne cztery bloki mieszkalne, oferując 33 mieszkania dla załogi zakładu.
W roku 1970, za sprawą miejscowego lekarza Mariana Muszakiewicza, nakłoniono właściciela znacznego areału pola, po lewej stronie drogi do Kobyli, gospodarza Józefa Fiołki, do sprzedaży 29 działek budowlanych.
Na dzień dzisiejszy, na działkach p. Fiołki wybudowano 17 budynków mieszkalnych, przy czym pozostałe działki stanowią potencjalne tereny pod budowę dalszych budynków dla członków rodzin istniejących zabudowań. Mieszkania zakładowe zostały sprywatyzowane, niektórzy wybudowali własne domy i wszystkie działki mają swojego właściciela. W tym rejonie powstały również inne budynki mieszkalne, co daje znaczące skupisko około 25 budynków.
Przysiółek „Kobylska”, od nazwy ulicy kobylskiej, leży na południowym stoku z piękną panoramą na dolinę Odry i na miasto Racibórz. Ostatnio zmącono spokój mieszkańców tego przysiółka poprzez „aferę”, związaną z planowaną przebudową ul. Rybnickiej, co nie może pozostać obojętne dla pozostałych mieszkańców Brzezia.