Józef Feliks Gawlina
Urodził się 18 listopada 1892 r. w Strzybniku. Ukończył szkołę elementarną w Rudniku, następnie uczył się w Królewskim Ewangelickim Gimnazjum w Raciborzu i w Rybniku. W 1920 r. ukończył doktoranckie studia teologiczno- filozoficzne we Wrocławiu, a 19 czerwca 1921 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Był redaktorem naczelnym „Gościa Niedzielnego”, a także sekretarzem Kurii Biskupiej w Katowicach i proboszczem w Chorzowie.
Lata 1927-28 to okres studiów w Warszawie. Po powrocie do pracy kurialnej otrzymał nominację na kuratora powstającej katowickiej prowincji Sióstr Maryi Niepokalanej. W lipcu 1929 r. rozpoczął się czas częstych przyjazdów i pobytów w Brzeziu nad Odrą, a także w Strzybniku. Pierwszą ważną czynnością mianowanego kuratora był udział w uroczystości wprowadzenia w urząd pierwszej przełożonej prowincji katowickiej S.M. Dolorozy Andrzejczak 17 września 1929 r. Jako kurator ks. Gawlina bardzo przysłużył się organizacji nowej prowincji katowickiej SMN oraz rozbudowy klasztoru w Brzeziu nad Odrą. Siostry przebywały tu od 1917 r., jednak budynek nie odpowiadał wymaganiom siedziby prowincji i nowicjatu. Na zebraniu zarządu prowincji w 1931 r., w którym uczestniczył ks. Gawlina, postanowiono dom zakonny rozbudować. Ks. kurator starał się o fundusze i czuwał nad przebiegiem prac, a 16 grudnia 1931 r. poświęcił klasztor i nowo urządzoną kaplicę.
Sakrę biskupią ks. Gawlina otrzymał 19 marca 1933 r. Z właściwą sobie energią angażował się w zleconą
mu przez marszałka Józefa Piłsudskiego misję i jeździł po najodleglejszych jednostkach i poligonach.
Z jego polecenia założono m.in. polski cmentarz wojenny na Monte Cassino. W 1957 r. mianowano
go arcybiskupem. Często odwiedzał skupiska Polaków we wszystkich częściach świata.
Abp Józef Gawlina zmarł z dala od umiłowanej Ojczyzny, w Rzymie, 21 września 1964 r. Został pochowany
wśród towarzyszy broni pod Monte Cassino.
W regionie nadal trwa pamięć o „Biskupie – Tułaczu” – jak określił go papież Jan Paweł II. Przy raciborskim
rynku znajduje się jego pomnik, a z inicjatywy redakcji pisma „Brzeski Parafianin” na murze klasztoru SMN
w Brzeziu umieszczono pamiątkową tablicę oraz urnę zawierającą ziemię z grobu pod Monte Casino.
Dzielnica szczyci się też ulicą, która od 1991 r. nosi imię abpa Józefa Gawliny.
Helena Hoffmann
Helena Hoffmann urodziła się 7 lutego 1910 r. w Świętochłowicach- Zgodzie na Górnym Śląsku. Była bardzo pobożnym dzieckiem, a w szkole i w domu najwięcej czasu spędzała na pogłębianiu historii biblijnej i katechizmu. Z wiekiem coraz bardziej dojrzewało w niej powołanie zakonne. W 1928 r. rozpoczęła postulat we Wrocławiu. Wkrótce okazało się, że cierpi na niezdiagnozowaną wcześniej chorobę, która rozwija się w szybkim tempie, najprawdopodobniej guza mózgu.
Od 18 stycznia 1933 r. s. Dulcissima przebywała w klasztorze w Brzeziu nad Odrą. Tam w 1934 r. dostąpiła daru jasnowidzenia. Niejednokrotnie przepowiadała mające nastąpić zdarzenia. W Wielkim Poście w 1935r. ujawnił się kolejny szczególny dar – wewnętrzne, a przez to niewidzialne na zewnątrz stygmaty, początkowo na rękach i nogach, potem także na sercu. Będąc na łożu boleści, 18 kwietnia 1935 r. w klasztorze s. Dulcissima złożyła śluby wieczyste. Zmarła 18 maja 1936 r. Pogrzeb odbył się 22 maja na brzeskim cmentarzu.
Po śmierci mówiono: „zmarła święta”. Podziwiano siłę jej modlitwy, poświęcenie w cierpieniach, głębię
ofiarnej miłości i bezgraniczne samozaparcie. Polecano się jej modlitwom, również przełożeni zwracali się do niej w trudnych sprawach. Została otoczona wzmożonym kultem, jednak okoliczności czasu wojny
i powojenny czas represji komunistycznych nie sprzyjały rozpoczęciu procesu beatyfikacyjnego. W 2000 r.
odbyła się ekshumacja szczątków z grobu na starym cmentarzu i przeniesienie ich do sarkofagu przy kościele św. Apostołów Mateusza i Macieja. 18.02.1999 rozpoczął się proces beatyfikacyjny S.M. Dulcissimy na etapie diecezjalnym, który zakończył się 18.05.2019. Obecnie trwa proces służebnicy Bożej S.M. Dulcissimy na etapie rzymskim.
Pamięć niezwykłego życia s. M. Dulcissimy jest wciąż żywa. Na jej grobie nie więdną kwiaty ani nie gasną światła. Zarówno w jej kolejach życia, jak i zachowanych zapiskach współczesny chrześcijanin może odnaleźć wzór i zachętę do wierniejszego podążania za Chrystusem.
Jan Darowski
Urodził się 22 grudnia 1926 roku w Brzeziu nad Ordą (Górny Śląsk), podczas wojny uczył się drukarstwa
w znanej wówczas drukarni Braci Mayerów w Raciborzu. W 1944 roku ukończył Szkołę Graficzną w Katowicach. W wieku 17 lat został wcielony do Wehrmachtu.
Podczas walki o Normandię uciekł na stronę aliantów i zgłosił się do Wojska Polskiego. Pod koniec wojny został instruktorem w Szkole
Taktycznej w Catterick. Redagował gazetką garnizonową. Uczęszczał na kursy języka i literatury angielskiej organizowane przez Nelson College w Edynburgu. Maturę zdobył w Londynie w 1951 roku. Marzenia o studiach filozoficznych nie udało mu się zrealizować ze względów finansowych. Pracował jako
robotnik niewykwalifikowany, z czasem powrócił do drukarstwa. Szeroką wiedzę zdobywał jako samouk, w tym też czasie pisał „do szuflady”.
Po zniesieniu wojennych restrykcji wiele lat pracował w zawodzie drukarza, nawiązując współpracę z „Merkuriuszem Polskim” i „Życiem Akademickim”. Staje się jednym z założycieli i współredaktorów „Kontynentów – Nowego Merkuriusza”, w którym ogłasza większość swoich wierszy, esejów oraz artykułów polemicznych. Drukuje także w „Kulturze paryskiej”, „Miesięczniku Literackim”, „Więzi” , „Wiadomościach i Oficynie Poetów”.
Jako pierwszy dokonał przekładu na język polski poezji D.H. Lawrense’a dla wielotomowej antylogii poezji angielskiej. Tłumaczył poezję Herberta, Białoszewskiego, Różewicza, Szymborskiej, Miłosza na język angielski do „Transatlantic Revien”,„San Francisco Annual”, „New Writing of East Europe”, „Cz. Miłosz: Selected Poems”
Nowy Jork 1973 oraz wielu innych.
Jan Darowski wydał dwa tomy poezji „Drzewo sprzeczki” (1969) oraz „Niespodziewane żywoty” (1990).
Obydwa zbiory wydane zostały przez Oficynę Poetów i Malarzy w Londynie. W roku 1968 otrzymał nagrodę Tadeusza Sułkowskiego, zaś w roku 1969 Nagrodę Fundacji im. Kościelskich, najwyższą poza granicami kraju stałą polską nagrodę literacką uchodzącą za miernik pisarskich osiągnięć. W 2008 roku ukazał się pierwszy w Polsce tomik poezji „Powroty. Wybór wierszy Jana Darowskiego” opracowany przez redakcję pisma „BRZESKIPARAFIANIN” a wydany przez wydawnictwo „Raciborskie Media Ireneusz Burek”.
Twórczość Jana Darowskiego znaleźć można w ważniejszych antologiach i zbiorach, jak np. „Antologie
de la poésiè polonaisse” Paryż 1965, „Neue polnishe Lyrik” Darmstadt 1965, „Opisane z pamięci”. Antologia poetycka londyńskiej grupy „Kontynentów” W-wa 1965, „Kolumbowie i współcześni. Antologia poezji polskiej po roku 1939” W-wa 1972, „Mały Słownik Pisarzy Polskich na obczyźnie” W-wa 1992,
„Szkolny Słownik Literatury Polskiej XX wieku” Katowice 1998, „Antologia poezji polskiej na obczyźnie
1939-1999”SpółdzielniaWydawniczaCzytelnikW-wa,PolskiFunduszWydawniczywKanadzieToronto2002.
Jan Darowski zmarł 4 lipca 2008 roku. Jego prochy zostały pochowane, zgodnie z ostatnią wolą poety,
w rodzinnej miejscowości na cmentarzu w Brzeziu 26 lipca.
Twórczość Jana Darowskiego publikowana w Antologii Poezji Polskiej, obok twórczości takich osobowości
jak Czesław Miłosz, świadczy o tym, że jest on zaliczany do grona najlepszych piszących na obczyźnie Polaków. Zakład Literatury Polskiej XX wieku przy Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego od wielu lat prowadzi badania biografii i dokonania twórców skupionych wokół pisma londyńskiej emigracji „Kontynenty”, dzięki czemu stał się (z woli żony Barbary Darowskiej) dysponentem rozproszonej twórczości poety.
Jan Darowski zmarł 4 lipca 2008 roku. Jego prochy zostały pochowane, zgodnie z ostatnią wolą poety,
w rodzinnej miejscowości na cmentarzu w Brzeziu 26 lipca.
Twórczość Jana Darowskiego publikowana w Antologii Poezji Polskiej, obok twórczości takich osobowości
jak Czesław Miłosz, świadczy o tym, że jest on zaliczany do grona najlepszych piszących na obczyźnie Polaków. Zakład Literatury Polskiej XX wieku przy Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego od wielu lat prowadzi badania biografii i dokonania twórców skupionych wokół pisma londyńskiej emigracji „Kontynenty”, dzięki czemu stał się (z woli żony Barbary Darowskiej) dysponentem rozproszonej twórczości poety
